29 september 2021

Connectiviteit is het fundament van de hedendaagse samenleving. Met behulp van het internet kunt u tegenwoordig binnen milliseconden in contact komen met iemand die zich aan de andere kant van de wereld bevind. U denkt misschien: bekende informatie en voordehand liggend.

Deze mogelijkheid om zonder grenzen te kunnen communiceren nemen we inmiddels misschien een beetje voor lief. Bellen, e-mailen, sms'en, iMessage, WhatsApp, Teams, FaceTime, OneDrive, WeTransfer - de lijst is eindeloos.

Maar vanuit een zakelijk perspectief is deze luxe niet altijd vanzelfsprekend. Als het gaat om het verbinden van inkopers en leveranciers om zaken met elkaar te kunnen doen, dan is deze ideale vorm van connectiviteit nog steeds in ontwikkeling. 

De sleutel tot de realisatie van deze transformatie is interoperabiliteit en het gebruik van open netwerken. Beide hebben de potentie om het (internationale) bedrijfsleven te transformeren.

Naadloze connectiviteit door interoperabiliteit

Om deze naadloze verbindingen mogelijk te maken is interoperabiliteit nodig. Interoperabiliteit betekent dat systemen zonder beperkingen met elkaar samen kunnen werken, communiceren en informatie uitwisselen. Bijvoorbeeld gegevensuitwisseling tussen SAP S/4HANA en Microsoft Dynamics 365 Finance & SCM.

Interoperabiliteit tussen verschillende systemen kan alleen worden bereikt als er duidelijke regels zijn over de communicatie of hoe de gegevens worden geformatteerd en overgedragen. Wanneer de gegevens worden uitgewisseld volgens deze vooraf gedefinieerde regels, kunnen de systemen elkaar begrijpen. Dat is waar standaarden een rol spelen.

Wat zijn open standaarden?

Enkele voorbeelden van open standaarden zijn HTML, XML en SQL, maar daar blijft het niet bij. Standaarden zijn open op het moment dat:

  • De noodzakelijke documentatie gemakkelijk verkrijgbaar is
  • Op het gebied van intellectuele-eigendomsrechten er geen belemmeringen zijn
  • De belanghebbenden voldoende mogelijkheden hebben om deel te nemen aan de ontwikkeling en verdere uitwerking van de standaard
  • Waarborging van de onafhankelijkheid en de duurzaamheid van de standaardisatie-organisatie worden gegarandeerd

Een goed voorbeeld van een communicatiemiddel dat gebaseerd is op open standaarden is het internet. Talloze communicatieprotocollen en programmeertalen komen samen om een open toegankelijk platform te creëren dat voortdurend wordt uitgebreid dankzij de bijdrage van anderen. Gebruikers zijn niet gebonden aan één communicatiemethode of datastructuur. Als dat wel het geval was, zou het internet lang niet zo bekend of uitgebreid zijn als dat het nu is.

Open standaarden vanuit een zakelijk perspectief

Het is belangrijk om in gedachten te houden dat open standaarden voortdurend in ontwikkeling zijn en dat iedereen ze op een andere manier kan gebruiken. Als we het internet als voorbeeld nemen, heeft elke ontwikkelaar een ander idee over de "beste" manier om een website te bouwen. Er bestaan met andere woorden meerdere wegen naar Rome en het doet er niet echt toe wat de "beste" manier is. Elke ontwikkelaar is vrij om dat voor zichzelf te bepalen.

Vanuit zakelijk oogpunt heeft het gebruik van open standaarden een fundament gelegd voor interoperabiliteit tussen systemen van handelspartners. In tegenstelling tot het vrije gebruik van open standaarden op het Internet, is de mogelijkheid voor handelspartners om een verbinding met elkaar tot stand te brengen voor zakelijke doeleinden echter afhankelijk van het gebruik van zeer geavanceerde standaarden die voldoen aan regionale, industrie-, of bedrijfsspecifieke behoeften. Beide partijen moeten het ook eens zijn over de standaard(en); zij kunnen niet hun gegevens structureren op de manier die ze zelf verkiezen.

Als een afnemer bijvoorbeeld eist dat al zijn leveranciers facturen versturen volgens de Peppol BIS 3.0 specificaties, dan zijn de vereisten daarvoor openbaar beschikbaar. Peppol BIS 3.0 is immers gebaseerd op een reeks open standaarden en specificaties. Maar omdat ERP's en andere interne systemen lang niet zo flexibel zijn als het internet, zijn er veel meer regels om interoperabiliteit op dit gebied te bereiken. Ter verduidelijking: het is niet genoeg als de koper tegen zijn leveranciers zegt dat hun facturen in XML-formaat moeten worden verstuurd. De kans dat elke leverancier zijn XML-bestanden op dezelfde manier zal structureren, is nihil.

Open standaard ≠ Open source

Overigens moeten open standaarden, ondanks bepaalde overeenkomsten, niet worden verward met open source (denk aan GitHub). Bij open source software (OSS) schrijft iemand broncode en staat iedereen toe deze te wijzigen en/of verder te ontwikkelen met vrijwel geen beperkingen.

Open standaarden (zoals HTML en SQL) zijn een primair element van open source code, maar open standaarden dienen niet hetzelfde doel. Terwijl open source software vrijwel door iedereen en overal kan worden aangepast, zijn open standaarden meer gecontroleerd en worden deze vaak onderhouden door een toezichthoudende instantie (bv. ISO). Bovendien hebben open standaarden als belangrijkste functie de interoperabiliteit te vergroten, terwijl open source hubs een ruimte bieden voor ontwikkelaars om voort te bouwen op bestaande code en de creativiteit te bevorderen door met elkaar samen te werken.

Wat zijn gesloten standaarden?

We zullen hier niet te veel in detail treden aangezien we ons concentreren op openheid en interoperabiliteit. Maar simpel gezegd is een gesloten standaard elk bestandsformaat, protocol of programma dat niet vrij toegankelijk is; documentatie over broncode en andere noodzakelijke vereisten zijn verborgen voor het publiek. Twee veel voorkomende voorbeelden van gesloten standaarden zijn Word en Photoshop. U zult de juiste software moeten hebben om deze bestandstypen te kunnen openen en op dezelfde manier te kunnen werken.

Interoperabiliteit van netwerken

Ook tussen netwerken is interoperabiliteit. Bij interoperabiliteit van netwerken is er voortdurende uitwisseling mogelijk tussen de gekoppelde netwerken mogelijk, zonder onderbrekingen of andere negatieve gevolgen voor de eindgebruiker.

Hierbij een goed voorbeeld:

Als u belt met het T-Mobile netwerk naar iemand die gebruik maakt van het Vodafone netwerk, verwacht u dat u diegene direct kunt bereiken. U merkt geen verschil in kwaliteit dan als u belt naar iemand binnen het T-Mobile netwerk.

En nog een voorbeeld:

Als u geld overschrijft van een Nederlandse Rabobank betaalrekening naar een Nederlandse ING betaalrekening, wordt het direct overgeschreven met dezelfde snelheid als dat u geld uitwisselt tussen twee Rabobank betaalrekeningen. Er heerst dus interoperabiliteit tussen de banken in Nederland.

Idealiter zou dit ook gelden voor de uitwisseling van documenten tussen handelspartners. Als we naar de toekomst kijken, is het uiteindelijke doel een netwerk te creëren dat in lijn is met de bovenstaande voorbeelden van interoperabiliteit: Ongeacht de organisatie van het netwerk (b.v. Peppol of EESPA's EIN), zou een globaal raamwerk voor interoperabiliteit (GIF) een naadloze connectiviteit tussen alle deelnemers mogelijk maken. We zijn er nog niet, maar er wordt aan gewerkt. U kunt hier meer lezen over de ontwikkelingen.

Net als bij standaarden kunnen netwerken open of gesloten zijn.

Wat is een open netwerk? 

Een open netwerk is interoperabel en kan worden geïntegreerd met elk type oplossing en/of technologie. Dit betekent echter niet dat een open netwerk interoperabel is met andere open netwerken - dit vereist nauwe samenwerking tussen netwerkorganisaties, procesaanpassingen, en nog veel meer. Nogmaals, dit is wat de GIF beoogt te creëren: netwerk interoperabiliteit.

Net zoals open standaarden, biedt een open netwerk keuzevrijheid wat betreft interne technologie en softwareleverancier, op voorwaarde dat de softwareleverancier voldoet aan de netwerkvereisten. Een organisatie zou bijvoorbeeld een dienstverlener moeten kiezen die een officieel Peppol Access Point is om toegang te krijgen tot het Peppol-netwerk. TIE Kinetix is een van deze dienstverleners.

Als een organisatie eenmaal is aangesloten op een open netwerk, kan men zonder problemen verbinding maken met alle andere organisaties in dat netwerk. Het Peppol-netwerk kiest voor een " connect once, connect to all " aanpak, en hetzelfde kan gezegd worden van elk ander open netwerk; de noodzaak voor point-to-point verbindingen tussen handelspartners vervalt. Interoperabiliteit wordt direct mogelijk.

Wat is een gesloten (of propriëtaire) netwerk?

Gesloten (of propriëtaire) netwerken zijn vaak bedoelt voor één land, industrie of andere geïsoleerde gemeenschap.

Dit is niet bevorderlijk voor de interoperabiliteit met andere netwerken, aangezien er in dat geval standaarden worden gebruikt die niet altijd voor iedereen beschikbaar zijn, wat uitwisseling tussen verschillende partijen kan bemoeilijken.

Samen voor open en interoperabel

Organisaties zoals OpenPeppolGS1VeR (Verband eRechnung) en meer zorgen gezamenlijk voor standaardisatie bij de uitwisseling van elektronische documenten (zoals e-facturen) om de samenwerking tussen bedrijven en (overheid)instellingen over de hele wereld gemakkelijker te maken.

Maar ook wij bij TIE Kinetix staan achter open netwerken en standaarden. Wij geloven dat het belangrijk is dat (internationale) handelspartners gemakkelijk met elkaar moeten kunnen samenwerken. Geen rekening hoeven houden met technische details, maar kunnen focussen op wat écht belangrijk is: het realiseren van groei. Ontdek hoe FLOW u hierbij kunt helpen.